پیش بینی به معنای جهت دهی: رویکردی برای شکل دهی آینده صنعت نفت و گاز

عده ای از متخصصان و اندیشمندان حوزه آینده پژوهی و مدیریت استراتژیک معتقدند که اساسا پیش بینی و آینده پژوهی در واقع جهت دهی است یعنی تصویر آینده ای است که مورد انتظار افراد و مجموعه های پیش بینی کننده است. عده ای از اندیشمندان، این امر را تا حدی مهم می دانند که شاخص ها را به عنوان ابزارهای حکمرانی تلقی می کنند.

همانگونه که می دانید برخی از مجموعه ها نظیر اوپک، EIA و ... به ارائه گزارش های مفصل و رایگان از آینده صنعت نفت و گاز می پردازند و با ارائه تحلیل ها و داده های فراوان می کوشند، خود را به عنوان تحلیل گران و فعالان واقعی در سیاستگذاری صنعت نفت و گاز معرفی کنند.

نکته جالب توجه آن است که ارائه این گزارش های به ظاهر رایگان، زمینه تسلط علمی این مجموعه ها را بیش از پیش نشان می دهد، به گونه ای که طبق آمار ارائه شده در یکی از کتب (کتاب اقتصاد انرژی دکتر مزرعتی صفحات 22 و 23)، در کنفرانس سال های 2000، 2001 و 2002 که به ترتیب در کشورهای استرالیا، آمریکا و کانادا برگزار گردیده است بیش از 20 درصد مقالات از گزارش های EIA بهره گرفته اند. بنابراین تاثیرگذاری اداراه اطلاعات انرژی آمریکا به جریان های فکری انرژی در جهان بسیار زیاد است. نمودار مربوطه را در ادامه مطلب ببینید. به نظر می آید این درصد در سال های اخیر بیشتر هم شده باشد.

به نظر می آید که این آمار واقعا محل تامل بوده و نیازمند تجزیه و تحلیل جدی برای سیاستگذاران انرژی کشور است. حال نکته قابل توجه آن است که برآورد EIA از میزان تقاضای نفت خام جهانی طبق آمار از سال های 1995 تا 2000 به طور متوسط، 2 میلیون بشکه در روز بیشتر بوده است به عبارت دیگر، این پیش بینی کشورهای تولید کننده را به سمت تولید بیشتر متقاعد می کند در حالی که این میزان پیش بینی بیش از مقدار واقعی است لذا در بازار مازاد عرضه به وجود می آید و همین امر سبب کاهش قیمت نفت می شود. حال این میزان پیش بینی در یک تحلیل روند ساده که روش معمول این مجموعه ها برای پیش بینی است برای سالهای 2020 می تواند اثرات بسیاری بر منابع انرژی دنیا به ویژه کشورهای تولید کننده و اقتصاد آنها داشته باشد. در واقع، این مجموعه های می کوشند با پیش بینی و عرضه آن، به نوعی به مدیریت پنهان بازار انرژی بپردازند.