مدیریت قراردادهای بین المللی نفت و گاز

International Contracts Management Studies
مدیریت قراردادهای بین المللی نفت و گاز
نویسندگان
طبقه بندی موضوعی

۱۸ مطلب با موضوع «بازیگران جهانی عرصه نفت و گاز» ثبت شده است

عده ای از متخصصان و اندیشمندان حوزه آینده پژوهی و مدیریت استراتژیک معتقدند که اساسا پیش بینی و آینده پژوهی در واقع جهت دهی است یعنی تصویر آینده ای است که مورد انتظار افراد و مجموعه های پیش بینی کننده است. عده ای از اندیشمندان، این امر را تا حدی مهم می دانند که شاخص ها را به عنوان ابزارهای حکمرانی تلقی می کنند.

همانگونه که می دانید برخی از مجموعه ها نظیر اوپک، EIA و ... به ارائه گزارش های مفصل و رایگان از آینده صنعت نفت و گاز می پردازند و با ارائه تحلیل ها و داده های فراوان می کوشند، خود را به عنوان تحلیل گران و فعالان واقعی در سیاستگذاری صنعت نفت و گاز معرفی کنند.

نکته جالب توجه آن است که ارائه این گزارش های به ظاهر رایگان، زمینه تسلط علمی این مجموعه ها را بیش از پیش نشان می دهد، به گونه ای که طبق آمار ارائه شده در یکی از کتب (کتاب اقتصاد انرژی دکتر مزرعتی صفحات 22 و 23)، در کنفرانس سال های 2000، 2001 و 2002 که به ترتیب در کشورهای استرالیا، آمریکا و کانادا برگزار گردیده است بیش از 20 درصد مقالات از گزارش های EIA بهره گرفته اند. بنابراین تاثیرگذاری اداراه اطلاعات انرژی آمریکا به جریان های فکری انرژی در جهان بسیار زیاد است. نمودار مربوطه را در ادامه مطلب ببینید. به نظر می آید این درصد در سال های اخیر بیشتر هم شده باشد.

۲ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ خرداد ۹۳ ، ۱۵:۱۹
محمد نوروزی

پیش از این نیز درباره پل استیونس و آثارش در زمینه اقتصاد نفت و گاز و اقتصاد انرژی مطالبی ارائه شده بود، تحلیل های ایشان پیرامون نفت و گاز در اوپک، بیداری اسلامی و مواردی از این دست که مربوط به خاورمیانه است، حاوی نکات جالبی است که می توانید از طریق لینک های زیر دریافت فرمایید.

http://www.chathamhouse.org/media/comment/view/185841

http://www.chathamhouse.org/media/comment/view/163599

http://www.chathamhouse.org/media/comment/view/163601

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ ارديبهشت ۹۳ ، ۰۰:۰۳
محمد نوروزی

اوپک، یکی از مهم ترین سازمان های نفتی است و همواره دبیر کلی آن یکی از مناقشات اساسی این سازمان بوده است. اخیرا گزارشی از سوی مرکز پژوهش های مجلس منتشر شده است که به تحلیل شاخص های انتخاب دبیر کل و وضعیت ایران می پردازد که از طریق پیوند زیر قابل دسترسی است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ بهمن ۹۲ ، ۱۸:۲۱
محمد نوروزی

نکته قابل توجهی که معمولا برای بسیاری از صاحب نظران حوزه اقتصاد و حکمرانی مطرح بوده است این است که کشورهایی که از یک منبع خدادادی نظیر نفت و گاز کمتر برخوردار هستند، چگونه در مسیر توسعه گام بر می دارند که نظریات گوناگونی در این زمینه مطرح شده است و که همواره محل چالش، بحث و گفتگو بوده است. در این مقاله که توسط یکی از دوستان ارسال شده است آقای دکتر محمد نقی زاده در روزنامه ایران به بررسی سیاست اقتصادی ژاپن پس از جنگ جهانی دوم پرداخته است که نکات قابل توجه بسیاری دارد.

در ماه مه ۱۹۴۷ وپس از پایان جنگ جهانی دوم، ژاپن با تشکیل کابینه ائتلافی به رهبری حزب سوسیالیست و رهبران کاتایاما ( Tetsu Katayama ۱۸۸۷-۱۹۷۸) به نخست وزیری و تقویت ستاد تثبیت اقتصادی، چهار پست معاونت برای آن تعیین گردید. یکی از آنان به کمیته ای اختصاص داشت که از طرف نیروهای اشغالی به ریاست کمیته برنامه ریزی (Programm Committee Chairman)  نامیده می شد که در ژاپن از آن به نام کمیته هماهنگی های جامع (Sogo Chosei Iinkai) یاد می گردد. پروفسور تسورو شیگتو به عنوان عضوی از ستاد تثبیت اقتصادی به معاونت این کمیته منصوب گردید.از سوی دیگر همزمان با فعالیت اقتصاددانان ژاپن برای برنامه ریزی اقتصادی بعد از جنگ ژاپن، نیروی اشغالی نیز به دنبال تهیه برنامه ای برای غیر میلیتاریزه کردن ساختار اقتصادی- اجتماعی و سیاسی ژاپن بود. لذا از وزارت خارجه تقاضای اعزام اقتصاددانی که تسلط کافی به زبان انگلیسی را داشت، نمود. لذا شیگتو به درخواست قوای اشغالی (آمریکایی هایی که او را به عنوان دشمن از خاک خود اخراج نموده بودند) از طرف دولت ژاپن مأمور همکاری با آنان در مورد بررسیهای مربوط به اقتصاد ژاپن گردید. و در واقع به عنوان رابطه مستقیم مسائل اقتصادی بین دولت ژاپن و قوای اشغالی در آمد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ آذر ۹۲ ، ۰۹:۴۴
محمد نوروزی

پیش از این مطالبی پیرامون ذخائر استراتژیک در اختیار علاقمندان قرار گرفته بود، یکی از کشورهایی که دارای ذخائر استراتژیک فراوان است، ایالات متحده آمریکا است. فایل زیر که توسط موسسه مطالعات بین المللی انرژی تهیه شده است، اطلاعات مفیدی در این زمینه ارائه کرده است.

دریافت سایز: 818 کیلوبایت

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۱ ۱۶ اسفند ۹۱ ، ۱۳:۰۷
محمد نوروزی

ارتباط سیاست و انرژی، همواره موضوعی مورد اتفاق اندیشمندان بوده است. جایگاه برجسته ایران، روسیه و قطر در حوزه گاز طبیعی سبب شده است که این سه کشور علی رغم ارتباطات و تعاملات سیاسی در برخی از موارد، دچار چالش های متعددی در حوزه حفظ امنیت کشورشان از طریق ابزار انرژی باشند. با توجه به جایگاه رو به گسترش گاز طبیعی در حوزه انرژی به دلایل گوناگون، این چالش ها که گاه رنگ و بوی جدی تری در بازار رقابت به خود می گیرد، موضوع پژوهش های بسیاری بوده است.  در مقاله ای که در لینک زیر قابل دسترسی است به این مهم، به صورت گذرا پرداخته شده است.

دریافت سایز: 3.03 مگابایت

البته مقاله دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که از طریق پیوند زیر قابل دسترسی است: 

http://isrjournals.ir/fa/political-economy-farsi/1045-special-article-farsi18.html

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۱ ۰۱ بهمن ۹۱ ، ۰۸:۵۶
محمد نوروزی

شرکت های ملی نفت هر کشور جایگاهی تعیین کننده در سیاست های کلی نفت و انرژی آن کشور ایفا می کنند. گاز پروم شرکت ملی نفت روسیه است که به واسطه ذخایر گازی گسترده دارای جایگاه منحصربفردی در بین شرکت های ملی نفت است. نکته قابل توجه در مورد گاز پروم این است که از زمان استالین، طرح کلی و سیستم مدیریتی آن در اختیار نوابغ و متخصصان دانشگاهی قرار گرفت که در بین سایر کشورها بی نظیر است ولی در طول زمان روسیه نتوانسته است از جایگاه گاز خویش به عنوان یک منبع قدرتمند دیپلماتیک و ابزار فشار بر سایر کشورها استفاده کند. هر چند که مسائل سیاسی در این زمینه بسیار موثر بوده است. مقاله زیر می تواند یکی از منابع حداقلی در این زمینه تلقی شود.

برای دانلود بر روی لینک کلیک کنید.

دریافت سایز: 403 کیلوبایت

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۱ ۰۵ دی ۹۱ ، ۰۹:۵۰
محمد نوروزی

بحث دیپلماسی انرژی از مهم ترین مباحثی است که در حوزه دنیای امروز مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. متاسفانه به دلیل عدم توجه جدی به این حوزه در کشور، این مقوله مورد غفلت واقع شده و به قوت چندانی نرسیده است. یکی از مقالات خوبی که در این زمینه نوشته شده است بررسی دیپلماسی انرژِی ایران و روسیه است که توسط دکتر مسعود اسلامی تهیه شده است و در نشریه راهبرد، شماره 64 قابل دسترسی است. در چکیده این مطلب آمده است:

مقاله حاضر سه پرسش کلیدی مرتبط با یکدیگر را دنبال می کند: مفهوم و کارکرد دیپلماسی انرژی چیست؟ مولفه ها، فرصت ها و چالش های دیپلماسی انرژی ایران و روسیه کدام اند؟ چه زمینه هایی برای همگرایی و واگرایی بین ایران و روسیه وجود دارد؟ در بخش نخست، با رویکردی نظری، مفهوم و کارکرد دیپلماسی انرژی مورد بررسی و کنکاش قرار می گیرد و در بخش دوم با رویکردی تطبیقی و مصداقی، فرصت ها و چالش های فراروی دیپلماسی انرژی در دو کشور ایران و روسیه تشریح و تحلیل می شود و آنگاه زمینه های همکاری و همگرایی بین دو کشور در حوزه انرژی های نفت و گاز و همچنین زمینه های رقابت و واگرایی ناشی از منافع متضاد بین آنها بررسی و ارزیابی می شود و راهکارهایی برای افزایش و تسهیل همکاری و اجتناب از واگرایی ارائه می گردد. تلفیق مباحث نظری و تطبیقی فوق نشان خواهد داد که عوامل تاثیرگذار و مولفه های شکل دهنده دیپلماسی انرژی ایران و روسیه در ماهیت خود از بستر وسیع تر منطقه ای و جهانی جدا نیست و همان گونه که بر آنها تاثیر می گذارد، از آنها نیز تاثیر می پذیرد. مقاله بر این فرضیه استوار است که دیپلماسی انرژی ایران و روسیه در سطح دوجانبه همگن و همگرا نیست و علی رغم وجود عوامل و زمینه هایی برای همگرایی، عوامل و زمینه هایی برای واگرایی بین آنها نیز وجود دارد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۱ ۲۴ آبان ۹۱ ، ۱۱:۰۸
محمد نوروزی

چین به عنوان کشوری که از نظر جمعیت بزرگترین کشور دنیا محسوب می­شود توانسته است به عنوان یک اقتصاد توانمند در مقابل اقتصادهای قدرتمند دنیا قد علم کند، این کشور در طی سال­های 2004- 2005 به دومین مصرف­کننده نفت پس از آمریکا تبدیل شد در حالی که در سال 2002 پنجمین تولیدکننده نفت بود. پیشی­بینی شده است که میزان مصرف نفت­ خام چین تا سال 2025 به 11 میلیون بشکه در روز برسد. هر چند که نگرانی فزاینده­ای از سوی مسئولین چینی برای وابستگی کشورشان به نفت وجود دارد ولی در هر صورت، این کشور با رویکردی کاملا استراتژیک در صدد گسترش اقتصاد خویش است. تلاش چین این است که مسیرهای زمینی را برای دستیابی به نفت تقویت کند تا بدین طریق در مقابل آمریکا، که عموما کنترل مسیرهای دریایی را در اختیار دارد، آسیب­پذیری کمتری داشته باشد.

مقاله زیر که گزارشی از یک مطالعه پژوهشی است به بررسی استراتژی چین در واردات نفت می پردازد که می تواند مفید باشد.

 China’s Oil Import Strategies سایز: 309 کیلوبایت

۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۴ آبان ۹۱ ، ۰۷:۳۷
محمد نوروزی

این آژانس در پی وقایع و حوادث متعدد در فضای متشنج ناشی از جنبش­ها و اعتراضات سراسری در حوزه نفت و برای تامین امنیت انرژی برای کشورهای قدرتمند تاسیس گردید. از جمله این­ وقایع می­توان به جنبش ملی­کردن نفت، تلاش برای افزایش قیمت نفت، حذف امتیازات شرکت­های بزرگ نفتی و جلوگیری از بهره­برداری سیاسی و اقتصادی ناشی از وابستگی کشورهای توسعه نیافته به کشورهای صنعتی اشاره کرد. بحران انرژی سال 1973 ضربه نهایی بود که آمریکا، اروپای غربی در ژاپن را به ضرورت تاسیس آژانس ترغیب نمود. سرانجام این آژانس در طی یک گردهمایی در 18 نوامبر 1974 با شرکت نمایندگان کشورهای عضو همکاری اقتصادی و توسعه(Organizational for Economic Cooperation and Development (OECD))و عضویت اتحادیه اروپا تاسیس گردید. مرحله اجرایی آژانس سال 1976 و مقر آن در پاریس و زیرمجموعه (OECD) است. (موسوی، 1379: 176)

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۵ شهریور ۹۱ ، ۱۶:۲۳
محمد نوروزی

.      مقدمه:

هر چند که برخورداری از منابع انرژی در درجه اول به عنوان یک نقطه قوت و یک نعمت الهی محسوب می­شود ولی گاه تضاد بین منافع صاحبان این منابع سبب می­گردد که سود حاصل از این نعمت، عاید کسانی گردد که از این نعمت برخوردار نیستند. بسیاری از صاحبان منابع نفت و گاز دنیا، دارای فناوری­های مناسب جهت فراوری و استفاده حداکثری از منابع نفتی خود نبوده و همواره از شرکت­های بین­المللی که تحت حمایت کشورهای قدرتمند دنیا هستند استمداد می­جویند. این شرکت­ها نیز از فرصت ایجاد شده نهایت بهره­برداری را در صدد حداکثرسازی منافع خویش، فارغ از منابع کشور میزبان انجام داده و گاه با ایجاد منازعات بین­المللی بین این کشورها در صدد استخراج حداکثری از منابع مشترک، افزایش حجم استخراج نفت در دنیا و فزونی عرضه و در نتیجه کاهش قیمت نفت و ... برمی­آیند که عدم توجه به این امر می­تواند زمینه­ساز مشکلاتی برای صاحبان منابع در آینده که با کاهش این منابع خدادادی مواجه می­شوند، باشد.

یکی از کشورهایی که در طی چند سال اخیر، توجه بسیاری از صاحب­نظران، کارشناسان و شرکت­های بین­المللی را به خود جلب نموده و به نوعی به عنوان مهم­ترین منبع نفت جهانی در چند سال آینده از آن یاد می­شود، عراق است. ویژگی­های خاص نفت عراق، موقعیت استراتژیک آن در منطقه، نابسامانی­ها و اختلافات داخلی در این کشور و ... سبب شده است که بسیاری از کشورهای قدرتمند در پی تسلط بر منابع نفتی این کشور باشند، به نوعی که بسیاری از تحلیل­گران حمله نظامی آمریکا به عراق را به عنوان یک جنگ برای نفت قلمداد می­کنند که امریکا به این طریق بر نفت این کشور مسلط شده و به طرق مستقیم و غیر مستقیم کنترل منابع نفتی این کشور را در دست گرفته است. عبدالله سلمان و عبدالصاحب(1390) بیان می­دارند که نفت عراق با ویژگی­های اقتصادی متمایز می­شود که این ویژگی­ها دلایلی برای مطرح شدن موضوع اشغال عراق در طرح امریکاست و از این طریق، آمریکا به تنهایی سرمایه­ گذاری­های آینده را در بخش نفت انجام می­دهد. (عبدالله سلمان و عبدالصاحب، 1390: 99)

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ شهریور ۹۱ ، ۱۵:۱۱
محمد نوروزی

آشنایی با مجمع کشورهای صادرکنندة گاز (Gas Exporting Countries Forum (GECF))

نکته­ای که کارشناسان و صاحب­نظران نفتی اظهار می­دارند این است که بخش گاز در دو دهه آینده، نقطه اصلی جذب سرمایه­گذاری خواهد بود هم­اکنون نیاز کشورها به گاز با توجه به مزیت­های گاز طبیعی و ذخائر جهانی گاز بسیار زیاد است و می­توان آن را به وسیله خط لوله و یا به صورت خط لوله و یا به صورت مایع به کشورهای مصرف­کننده منتقل کرد، سازگارتر بودن آن با محیط زیست که نسبت به سایر سوخت­های فسیلی، کم­ترین آلودگی را ایجاد می­کند و ارزان­تر بودن قیمت ان نسبت به مصرف آن در آینده، موجب علاقه بیشتر کشورهاست.

برنامه­ های توسعه گاز اوپک (به عنوان یکی از بزرگترین دارندگان گاز طبیعی جهان) می­تواند به عنوان یک عامل تکمیل­کننده و نه جایگزین­شونده در سیاست­های نفتی اوپک در نظر گرفته شود. موارد زیر، تنها معدودی از منافع این امر می­باشد:

-      توسعه گاز داخلی، نفت بیشتری را برای صادرات آزاد می­سازد و حجم اضافی مایعات گازی باارزش که در نتیجه استخراج گاز حاصل می­شود، درآمدهای گوناگون را نصیب تولیدکنندگان می­کند.

-      زیان­های ناشی از بازار نفت کوره سنگین از طریق جایگزین شدن گازطبیعی در نیروگاه­های برق برای صادرکنندگان گاز اوپک جبران می­شود.

-      پیشرفت صنعت گاز به توانایی­های توسعه­ یافته ارزش بیشتری می­بخشد.

-      انگیزه­های اصلی برای استفاده از گاز طبیعی، مانند کارایی بیشتر در نیروگاه­ها و به عنوان یک سوخت با آلایندگی کمتر برای مصارف داخلی و منطقه­ای افزایش می­یابد.

فناوری و مهارت­ها به کشورهای دارنده گاز انتقال یافته و موجب ایجاد فرصت­های جدید اشتغال و ایجاد مشاغل گوناگون می­گردد.

در ادامه به معرفی یکی دیگر از مهم­ترین نهادهای متولی امر انرژی در جهان یعنی مجمع کشورهای صادرکننده گاز پرداخته می­شود(http://portal.opec.mop.ir).

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۷ مرداد ۹۱ ، ۱۵:۰۶
محمد نوروزی

همانگونه که پیش از این نیاز بیان شده بود، بازیگران عرصه نفت را به برخی از کشورها و برخی از نهادهای مهم نفتی تقسیم می کنند که در نوشته­های پیشین به برخی از این کشورها اشاره شد، در ادامه با برخی از نهادها و سازمان های مهم، آشنا می­شویم.

 شرکت­های چندملیتی نفتی (میرترابی، 1387: 224- 230)

شرکت­های چندملیتی نفتی که از آنها تحت عنوان غول­های نفتی(Oil Majors) نیز یافت می­شود، از بازیگران قدیمی عرصه نفت جهان محسوب می­شوند. زمینه پیدایش شرکت­های چندملیتی نفتی در امریکا و به فاصله چندسال پس از پایه­گذاری صنعت نفت در این کشور پدید آمد.

در واقع ظهور این­گونه شرکت­ها، با نام شخصیتی عجیب و استثنایی یعنی جان دی راکفلر(John D.Rakefler) عجین شده است. وی در سال 1862 در سن 23 سالگی وارد صنعت نفت شد و ابتدا در بخش پالایش و سپس بخش حمل و نقل امریکا را تحت کنترل خود درآورد و در چنین شرایطی در سال 1870 شرکت استاندارد اویل نیوجرسی (Standard Oil of New Jercy) را پایه­گذاری کرد و اولین شرکت غول­آسای نفتی جهان متولد شد.

هفت خواهران نفتی:

7 شرکت بزرگ در اوایل قرن 20 میلادی تحولات صنعت جهانی نفت را رقم زدند و به هفت خواهران نفتی مشهور شدند (این نامگذاری به این دلیل بود که آنان در پی آن بودند که با ایجاد اتحادی مشترک و دوستانه، منافع یکدیگر را تهدید نکنند و به افزایش منافع یکدیگر اقدام کنند).

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ مرداد ۹۱ ، ۱۴:۵۵
محمد نوروزی

در سال­های اخیر، به واسطه قدرت یافتن چین در بازار اقتصاد جهانی، این کشور در طی سال­های 2004- 2005 به دومین مصرف­کننده نفت پس از آمریکا تبدیل شد در حالی که در سال 2002 پنجمین تولیدکننده نفت بود. پیشی­بینی شده است که میزان مصرف نفت­ خام چین تا سال 2025 به 11 میلیون بشکه در روز برسد. (میرترابی، 1387: 204- 205)

البته مسئولین ارشد چین، نگران وابستگی بیش از حد کشورشان به نفت سایر کشورها به ویژه نفت خاورمیانه هستند، چرا که علاوه بر ناامنی­های این منطقه، تمام خطوط حمل و نقل دریایی نفت در آنجا، تحت کنترل امریکا (بزرگترین رقیب چین) است.

مهم­ترین مساله برای چین این است که تامین نفت از مسیرهای زمینی را تقویت نماید تا بدین­ترتیب اثرپذیری آن از فشارهای آمریکا در مسیرهای دریایی کم­تر شود. تلاش­های چین در دهه 90 در آسیای میانه به همین علت بوده است و طرح احداث خط لوله صادراتی نفت از قزاقستان به چین در همین راستا پیگیری شده است. همچنین شرکت نفت دولتی چین سعی دارد که سهام شرکت­های نفتی روسیه را خریداری نماید لذا واردات این کشور از چین در سال 2003 حدود 73 درصد بوده است. یکی دیگر از اقدامات چین، تشویق شرکت­های چینی برای سرمایه­گذاری در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی کشورهای خاورمیانه است. همچنین تکیه بر واردات گاز یکی دیگر از اقدامات چین در این زمینه است به عنوان مثال در آبان ماه 1383 تفاهم­نامه­ای بین ایران و چین به ارزش 100 میلیارد دلار امضا شد و به ازای آن قرار شد، شرکت ملی نفت چین در پروژه­های نفتی ایران مشارکت کند.

روابط چین و امریکا در زمینه انرژی، آمیخته از تهدید و فرصت است. برای امریکا، هدایت چین در مسیر پیوند با اقتصاد جهانی و پیروی از شرایط آن، حتی فراتر از اولویت­ها و اهداف واشنگتن در زمینه حضور در خاورمیانه است. امکان همکاری­های سازنده دو کشور در مسائل انرژی نیز مطرح است. با این حال با افزایش قدرت چین در صحنه­های بین­المللی، در زمینه رقابت و تنش میان این دو کشور نیز وجود خواهد داشت، بنابراین سیاست چین در این زمینه فعال­تر خواهد شد.

 

منابع و مآخذ:

میرترابی سعید(1387)، مسائل نفت ایران، تهران، نشر قومس.

نوروزی محمد (1391)، گفتارهای عمومی درباره مسائل نفت ایران، تهران: انتشارات انجمن علمی دانشجویان رشته معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه­ السلام.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ تیر ۹۱ ، ۱۴:۴۸
محمد نوروزی

از نظر تاریخی، روسیه در زمینه تولید و صدور نفت، سابقه­ای طولانی دارد ولی با فراز و نشیب­هایی همراه بوده است این فراز و نشیب هم در زمان اتحاد جماهیر شوروی که تولیدش تا حدود 5/11 میلیون بشکه در روز هم رسید و هم پس از آن تا آغاز سال 2000 میلادی که روسیه، رکودی در صنعت نفت داشت وجود داشته است. (میرترابی، 1387: 202- 203)

سرمایه ­گذاری در بخش نفت روسیه از 2 میلیارد دلار در 1999 به 6 میلیارد در سال 2000 افزایش یافت و سبب افزایش تولید از 1/6 میلیون بشکه در سال 1999 به 7/7 میلیون بشکه در سال 2002 و 4/8 میلیون در سال 2003 انجامید که این رقم در طی سال­های اخیر در حال افزایش است.

روسیه در پی تثبیت جایگاه خود به عنوان یک عرضه­کننده مطمئن و امن نفت برای بازار­های جهانی به ویژه غرب است. ضمن اینکه تلاش­های روسیه برای افزایش جایگاه خود در بازار انرژی جهانی با تمایل غرب برای کاهش وابستگی به منابع انرژی خاورمیانه همراه بوده است. البته ذخائر گاز روسیه بسیار فراوان بوده و رتبه اول جهانی را داراست و 32 درصد ذخایر گاز جهان را در خود جای داده است و البته این کشور دومین تولیدکننده گاز طبیعی پس از آمریکا نیز هست.

 

منابع و مآخذ:

میرترابی سعید(1387)، مسائل نفت ایران، تهران، نشر قومس.

نوروزی محمد (1391)، گفتارهای عمومی درباره مسائل نفت ایران، تهران: انتشارات انجمن علمی دانشجویان رشته معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه­السلام.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۵ تیر ۹۱ ، ۱۴:۴۸
محمد نوروزی

عربستان با دارا بودن یک چهارم از ذخائر نفتی شناخته­شدن در جهان (معادل 261 میلیارد بشکه) رتبه نخست را در زمینه حجم ذخائر نفت، به خود اختصاص داده است. هرچند عربستان به عنوان بزرگترین تولید­ کننده نفت در بسیاری از سال­ها شناخته شده و از سوی دیگر موقعیت مهمی در بازار جهانی دارد ولی روابط پیچیده­ و ویژه عربستان با آمریکا و حضور شرکت­های آمریکایی در صنعت نفت این کشور، استقلال آن را در این صنعت زیر سوال برده است. (میرترابی، 1387: 194- 199)

فعالیت­های عربستان برای حفظ جایگاه:

عربستان برای حفظ جایگاه خود در صنایع نفت جهان، در چندین عرصه فعالیت دارد:

الف) روابط عربستان با دیگر اعضای اوپک: عربستان می­کوشد که قیمت نفت را در بالاترین سطح ممکن نگهدارد. هر چند که معتقد است نباید افزایش قیمت نفت، آن قدر زیاد باشد که تقاضای نفت را تحت تاثیر منفی قرار دهد. عربستان با توجه به میادین عظیم نفتی خود می­تواند 2 تا 3 میلیون بشکه ظرفیت اضافی تولید در هر روز داشته باشد. لذا در صورتی که کشورهای عضو اوپک با اقدامات و تصمیمات عربستان موافقت نکنند، عربستان از قواعد اوپک سرپیچی کرده و خود به اضافه نمودن تولید روی می­نهد و همچنین در صورت کاهش تولید از سوی سایر کشورهای عضو اوپک یا یک کشور از عرصه تولید، عربستان آن را جبران می­کند. امروزه اوپک را سازمانی تحت رهبری عربستان می­دانند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ تیر ۹۱ ، ۱۴:۴۴
محمد نوروزی

در این نوشتار به استراتژی های نفتی آمریکا به عنوان یکی از بزرگترین بازیگران صنعت نفت در جهان اشاره می کنیم.

آمریکا، بزرگترین بازیگر دولتی در بازار نفت جهان به شمار می­رود. باید توجه داشت که صنعت نفت به شیوه امروزین آن، اساسا در این کشور پایه­ریزی شد و نخستین مبادلات نفتی برای صادرات نفت از طریق کشتی نیز از آنجا آغاز شد (میرترابی، 1387: 185).

 در سال 2000 تولید روزانه امریکا حدود 11 میلیون شبکه در روز بود آمریکا از نظر مصرف سوخت هم بزرگترین مصرف­کننده است و روزانه حدود 20 میلیون بشکه مصرف دارد یعنی حدود یک چهارم مصرف کل جهان.

استراتژی­های نفتی آمریکا: (میرترابی، 1387: 190- 194)

1-   جلوگیری از تسلط دشمنان بر منافع نفتی خلیج فارس: چرا که این منطقه، حدود دو سوم ذخائر شناخته شده نفت و 32 درصد ذخایر شناخته شده گاز را در خود جای داده است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ تیر ۹۱ ، ۱۴:۴۰
محمد نوروزی

مقصود از بازیگران مهم، آن دسته از کشورها و نهادهای بین­المللی هستند که تصمیمات و استراتژی­های آنها در زمینه مسائل مربوط به انرژی، آثار فراوانی بر صنعت و بازار جهانی نفت دارد.( میرترابی، 1387: 185)

بازیگران جهانی به دو دسته تقسیم می­شوند:

الف) کشورهایی که در بازار نفت از نظر سیاسی، عملکردی، تدوین استراتژی و جهت­دهی موثرند. نظیر: آمریکا، عربستان سعودی، روسیه و چین.

ب) نهادهای بین­المللی تاثیرگذار بر معاملات نفتی جهان. نظیر: اوپک و آژانس بین­المللی انرژی.

منابع و مآخذ:

میرترابی سعید(1387)، مسائل نفت ایران، تهران، نشر قومس.

نوروزی محمد(۱۳۹۱)، گفتارهای عمومی درباره مسائل نفت ایران، تهران: انتشارات انجمن علمی دانشجویان دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه السلام.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۶ تیر ۹۱ ، ۱۴:۴۰
محمد نوروزی