معرفی وب سایتی برای دانلود مقالات رایگان لاتین- ایلرنیکا

پژوهشگران محترم از این پس می توانند به منظور دانلود رایگان مقالات علمی مورد نیاز خود از پایگاه های معتبری همچون Sciencedirect، Springer، Wiley Online Library، IEEE، Emerald Insight و بسیاری پایگاه های علمی دیگر به وب سایت ایلرنیکا به آدرس elearnica.ir مراجعه نمایند. برای دانلود مقالات کافی است لینک مقاله مورد نیاز از سایت اصلی در نوار دانلود سایت کپی شود. استفاده از این وب سایت بدون محدودیت بوده و از منزل، داخل دانشگاه و یا هر مکان دیگری قابل استفاده است. راهنمای تصویری نحوه دانلود مقالات علمی از لینک زیر قابل مشاهده می باشد. لازم به ذکر است بهترین مرورگر برای استفاده از سایت ایلرنیکا نسخه های جدید مرورگرهای Google Chrome و Mozilla Firefox می باشند.

دانلود رایگان مقالات از ایلرنیکا

خلاصه سخنرانی دکتر مسعود درخشان در نشست ارزیابی قراردادهای جدید نفتی

متن زیر خلاصه ای است از سخنرانی دکتر مسعود درخشان در نشست "معرفی و ارزیابی قراردادهای جدید نفتی ایران" که توسط دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق علیه السلام برگزار شد.

خلاصه سخنرانی:

 قراردادهای نفتی نهاد هستند و قاعده بازی را تعیین می کنند اما این سؤال جدی به ویژه در نفت مطرح است که چرا خیلی از این نهادها که تأسیس شده اند در عمل پیاده نمی شوند.

وی با اشاره به دو کوشش در حوزه قراردادها برای تدوین و پیاده سازی آنها گفت: مثلا دین یک نهاد است اما هنوز می گوییم اسلام پیاده نشده است.

روزی روزگاری قراردادهایی با حرف های زیبایی نوشته شد اما اجرا نشد و چه بسا قراردادهای زیباتری بنویسیم اما باز هم اجرایی نشود.

وی با بیان اینکه بحث ما فرا قراردادی است نه درون چارچوب قرارداد. منطقا باید یک همسویی مشخص بین قراردادهای نفتی و سیاست های کلان انرژی کشور وجود داشته باشد مثل اینکه چشم زیبایی را نقاشی کنیم اما معلوم نباشد در کدام صورت یا در کدام بدن یا چه انتظاراتی از این نقاشی داریم.

تحلیل های مفید از پل استیونس

پیش از این نیز درباره پل استیونس و آثارش در زمینه اقتصاد نفت و گاز و اقتصاد انرژی مطالبی ارائه شده بود، تحلیل های ایشان پیرامون نفت و گاز در اوپک، بیداری اسلامی و مواردی از این دست که مربوط به خاورمیانه است، حاوی نکات جالبی است که می توانید از طریق لینک های زیر دریافت فرمایید.

http://www.chathamhouse.org/media/comment/view/185841

http://www.chathamhouse.org/media/comment/view/163599

http://www.chathamhouse.org/media/comment/view/163601

معرفی کتاب آینده پژوهی و انرژی

ارتباط انرژی و آینده همواره محل بحث و تامل اندیشمندان حوزه انرژی بوده است.«آینده‌پژوهی و انرژی» عنوان کتابی است به قلم عباس ملکی دانشیار سیاستگذاری انرژی در دانشگاه صنعتی شریف، که برای دانشجویان کارشناسی ارشد درس آینده‌پژوهی و انرژی تدوین شده است و مؤسسه انتشارات علمی این دانشگاه آن‌را با قیمت 200هزار ریال‌ منتشر کرده است.

ملکی در مقدمه کتاب با اشاره به اهمیت آینده و سیر همیشه رو به جلوی زمان خاطرنشان می‌کند در جهان پرابهام و پیچیده کنونی، تطبیق دادن خود یا سازمان خود یا جامعه با تحولات در آینده ما را از نابودی یا ضرر می‌رهاند. وی سپس 15زمینه ازجمله اقتصاد جهانی، امنیت انرژی، جامعه و سیاست، ارتباطات و بهداشت را ازجمله حوزه‌هایی می‌داند که مطالعات آینده در آن از اهمیت فراوانی برخوردار است.

معرفی کتاب ساختار سازماندهی و توصیفی از قراردادها در صنعت نفت ایران

در این قسمت به معرفی کتاب ساختار سازماندهی و توصیفی از قراردادها در صنعت نفت ایران که توسط دکتر محمدرضا شکوهی تالیف و توسط انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام منتشر شده است پرداخته می شود. علاقمندان می توانند جهت تهیه کتاب از طریق لینک زیر اقدام فرمایند:

http://ketabesadiq.ir/eshop/economy-book/550.html

در معرفی این کتاب آمده است:

این کتاب به دنبال بررسی وضعیت ساختارهای سازماندهی و قراردادها در صنعت نفت ایران عمدتاً با استفاده از نظریه‌ی اقتصاد هزینه‌ی مبادله می‌باشد. رویکرد تحقیق حاضر بر بررسی امور بالادستی صنعت نفت متمرکز است لذا عمده‌ی مباحث به ویژگی‌های بالادستی صنعت نفت که متولی آن شرکت ملی نفت ایران است، محدود خواهد بود.

سئوالات مهم مورد بحث در این کتاب عبارتنداز: ترتیبات قراردادی در ارتباط با فعالیت‌های شرکت ملی نفت ایران چگونه قابل تبیین هستند؟ تبیین مرزهای عمودی شرکت ملی نفت ایران(مسأله‌ی ساخت یا خرید) از دیدگاه اقتصاد هزینه‌ی مبادله چگونه قابل تحلیل است؟ ساختار سازماندهی بهینه برای فعالیت‌های صنعت نفت کشور چگونه خواهد بود؟

معرفی قراردادهای جدید صنعت نفت ایران

همانگونه که مستحضرید، گونه جدیدی از قراردادها در هم اندیشی نظام جدید قراردادهای صنعت نفت در اوایل اسفند 1392 معرفی شده است جهت کسب اطلاع از این نوع قراردادها و دانلود جزئیات آن می توانید به ادامه مطلب مراجعه کرده و بر روی لینک زیر کلیک فرمایید.

معرفی کتاب مرجع امنیت انرژی

امنیت انرژی از مهم ترین مباحثی است که دنیای سیاست را با دنیای اقتصاد و حقوق انرژی پیوند زده است. فقدان منبع مناسب در این زمینه در کشور، سبب شده است که پژوهشگران و حتی سیاستگذاران این حوزه نتوانند دانش جامع و کافی از این مبحث داشته باشند. به تازگی کتابی با عنوان مرجع امنیت انرژی به همت دکتر علیرضا طیب و توسط انتشارات ابرار معاصر تهران در این زمینه ترجمه و به بازار نشر عرضه شده است که می تواند مورد استفاده علاقمندان قرار گیرد هر چند که این کتاب نگاه عمومی داشته و کمتر وارد مسائل کشورها به ویژه کشورهای خاورمیانه شده است.

در معرفی این کتاب در سایت نشر ابرار معاصر تهران آمده است:

اصطلاح «امنیت انرژی» که تا همین چند سال پیش در بیرون از جمع تحلیل‌گران تخصصی به گوش کسی نخورده بود اکنون در گفتمان سیاست‌گذاری مقامات برجستۀ دولت‌ها نمود بارزی دارد. در واقع، زنجیرۀ شکل‌های چشمگیر امنیت که توجه سیاست‌گذاران و مردم را در گرداگرد جهان به خود جلب کرده ـ ازجمله امنیت ملی، امنیت بین‌المللی، امنیت انسانی، امنیت اقتصادی و امنیت زیست‌محیطی ـ اکنون یک حلقۀ مهم دیگر نیز پیدا کرده است که همان امنیت انرژی است. چالش‌های ملموس در زمینة امنیت انرژی چنان در جهان بالا گرفته است که حتی برخی کارشناسان خواستار اقدام نظامی برای تضمین آن شده‌اند.

برآورد منافع حاصل از ترانزیت گاز طبیعی از طریق خط لوله در مقایسه با واردات- صادرات گاز کشور ایران

تعیین بهترین روش برای تراتزیت گاز طبیعی به عنوان یکی از سرفصل های اساسی در حوزه اقتصاد نفت و گاز مطرح است که مقاله زیر به این موضوع می پردازد. این مقاله در نشریه مطالعات‌ اقتصاد انرژی‌ زمستان 1391; 9(35):75-99 و به قلم جوان افشین,رام منصوره,رشیدی ویدا تدوین شده است. چکیده این مقاله در ادامه آمده است.

پراکندگی نقاط تولید و مصرف گاز در سطح جهان از یک سو و افزایش روزافزون تقاضای گاز از سوی دیگر منجر به افزایش حجم تجارت گاز شده است، لذا شرایط انتقال گاز و ترانزیت، به عنوان یکی از موضوعات مهم بازار انرژی محسوب می شود.
با توجه به موقعیت استراتژیک و ذخایر گاز و نفت ایران در سطح جهانی، می توان از منافع حاصل از تجارت جهانی گاز برخوردار شد. در این چارچوب، مقاله حاضر پس از بررسی روش های متداول حق ترانزیت، به مقایسه منافع حاصل از عوارض عبور و هزینه های انتقال گاز با منافع حاصل از واردات و صادرات گاز از کشور ترکمنستان به ترکیه پرداخته است.
در واردات و صادرات گاز ملاک عمل، قرارداد با کشور واردکننده و صادرکننده می باشد. اما در ترانزیت گاز توسط خطوط لوله، کشور سومی که از حق ترانزیت بهره مند می شود، برای بیشینه کردن تابع سود خود به مذاکره و چانه زنی با عرضه کننده و تقاضاکننده پرداخته و در عین حال عرضه کننده و تقاضاکننده نیز برای کمینه کردن حق ترانزیت با کشور ثالث چانه زنی می کنند، که درنتیجه نقطه بهینه برای قیمت ترانزیت حاصل می شود که با شرایط بازار تطابق دارد. نتایج نشان می دهد که منافع حاصل از واردات از ترکمنستان و صادرات گاز به ترکیه، در قیاس با ترانزیت کم تر می باشد.

سیاست اقتصادی ژاپن پس از جنگ جهانی دوم: تجربه کشور غیرنفتی

نکته قابل توجهی که معمولا برای بسیاری از صاحب نظران حوزه اقتصاد و حکمرانی مطرح بوده است این است که کشورهایی که از یک منبع خدادادی نظیر نفت و گاز کمتر برخوردار هستند، چگونه در مسیر توسعه گام بر می دارند که نظریات گوناگونی در این زمینه مطرح شده است و که همواره محل چالش، بحث و گفتگو بوده است. در این مقاله که توسط یکی از دوستان ارسال شده است آقای دکتر محمد نقی زاده در روزنامه ایران به بررسی سیاست اقتصادی ژاپن پس از جنگ جهانی دوم پرداخته است که نکات قابل توجه بسیاری دارد.

در ماه مه ۱۹۴۷ وپس از پایان جنگ جهانی دوم، ژاپن با تشکیل کابینه ائتلافی به رهبری حزب سوسیالیست و رهبران کاتایاما ( Tetsu Katayama ۱۸۸۷-۱۹۷۸) به نخست وزیری و تقویت ستاد تثبیت اقتصادی، چهار پست معاونت برای آن تعیین گردید. یکی از آنان به کمیته ای اختصاص داشت که از طرف نیروهای اشغالی به ریاست کمیته برنامه ریزی (Programm Committee Chairman)  نامیده می شد که در ژاپن از آن به نام کمیته هماهنگی های جامع (Sogo Chosei Iinkai) یاد می گردد. پروفسور تسورو شیگتو به عنوان عضوی از ستاد تثبیت اقتصادی به معاونت این کمیته منصوب گردید.از سوی دیگر همزمان با فعالیت اقتصاددانان ژاپن برای برنامه ریزی اقتصادی بعد از جنگ ژاپن، نیروی اشغالی نیز به دنبال تهیه برنامه ای برای غیر میلیتاریزه کردن ساختار اقتصادی- اجتماعی و سیاسی ژاپن بود. لذا از وزارت خارجه تقاضای اعزام اقتصاددانی که تسلط کافی به زبان انگلیسی را داشت، نمود. لذا شیگتو به درخواست قوای اشغالی (آمریکایی هایی که او را به عنوان دشمن از خاک خود اخراج نموده بودند) از طرف دولت ژاپن مأمور همکاری با آنان در مورد بررسیهای مربوط به اقتصاد ژاپن گردید. و در واقع به عنوان رابطه مستقیم مسائل اقتصادی بین دولت ژاپن و قوای اشغالی در آمد.

راهنمای مشارکت عمومی- خصوصی

مشارکت بخش عمومی و بخش خصوصی در صنایعی که هزینه بر هستند همواره مورد توجه جدی مسئولین و سیاستگذاران کشورها بوده است. یکی از روش های مطرح شده در این زمینه را می توان (PPP) دانست که به صورت تخصصی به انواع مدل های مشارکت عمومی- خصوصی در حوزه های گوناگون می پردازد.

علاقمندان جهت کسب اطلاعات دقیق تر در این زمینه می توانند به لینک زیر مراجعه فرموده و کتاب مربوطه را دانلود نمایند.

معرفی کتاب تامین مالی پروژه های انرژی

تامین مالی یکی از مهم ترین مباحث در صنایع نفت و گاز است که همواره از دغدغه های کشورها بوده است. هر چند که مباحث تخصصی فراوانی در این زمینه وجود دارد ولی یکی از کتبی که به صورت عمومی به این مبحث می پردازد، کتاب تامین مالی پروژه های انرژی در کشورهای در حال توسعه، تالیف دکتر حسین رضوی است که ترجمه این کتاب توسط انتشارات چالش منتشر شده است.

در این کتاب به صورت اجمالی به تاریخچه تامین مالی در حوزه انرژی پرداخته شده است و نمونه هایی از روش های تامین مالی شرح داده شده است که می تواند برای علاقمندان مفید باشد.

فایل چکیده مقالات نهمین همایش بین المللی انرژی

از طریق لینک زیر می توانید به فایل چکیده مقالات نهمین همایش بین المللی انرژی دست یابید.

نهمین همایش بین المللی انرژی حجم: 13.1 مگابایت

حقوق بین الملل انرژی: با ارجاع خاص به قراردادهای دولتی و برخی از پیامدهای اقتصادی آنها

مقاله حاضر که به قلم دکتر فیصل عامری نگارش یافته است به بحث حقوق بین الملل انرژی پرداخته است.

در این مقاله ضمن تعریف حقوق بین الملل انرژی تلاش ها و تدابیری که برای ایجاد یک نظام حقوقی برای انرژی در سطح منطقه ای و بین المللی به عمل آمده، بررسی شده است. اگرچه، غرض از این مساعی و تدابیر، برقراری توازن و تعادل میان منافع سرمایه گذاران خارجی و کشورهای میزبان و سرمایه پذیر کم توسعه یافته عنوان شده است، ولی همان گونه که در این مقاله نشان داده شده است، هدف اصلی و غائی، به تبعیت از اصول سازمان جهانی تجارت، تامین و تحکیم منافع سرمایه گذاران خارجی به قیمت تضعیف حاکمیت ملی کشورهای سرمایه پذیر است. ماهیت حقوقی قراردادهای نفت و گاز و تلاش هایی که در سطح بین المللی برای تعدیل و تغییر شرایط مندرج در آنها به سود سرمایه گذار خارجی مبذول گردیده، از مصادیق مساعی مذکور است که در بخش اول این مقاله مطالعه و بررسی گردیده است.
در عین حال، وجود بوروکراسی، نبود مدیریت کارآمد بر عملیات اکتشاف، تولید و بهره برداری از منابع نفتی و نیاز به سرمایه مالی و تکنولوژی در کشورهای سرمایه پذیر و راهکارهایی که برای رفع این موانع و مشکلات می توانند کارساز باشند، از دیگر مسائل مهمی است که بررسی آنها بخش های دوم و سوم مقاله را تشکیل می دهند.

مروری بر تحولات بازار جهانی «طلای سیاه»؛ قواعد «زمین بازی» نفت

تحلیل بازار جهانی نفت مستلزم آشنایی کافی با حوزه های گوناگون و مسائل پیچیده آن است در مقاله ای که توسط آقای مهندس حسینی شده است به این مباحث پرداخته شده است . بدیهی است که انتشار این مطلب به معنی پذیرش تمامی مواضع نویسنده نیست و صرفا به دلیل جالب بودن مطلب در وب سایت منتشر شده است.

صنعت نفت و گاز قلب اقتصاد ایران محسوب و هر حرکت اقتصادی در این کشور حتی حرکت  به‌سوی اقتصاد بدون نفت نیز از نفت می‌گذرد، در عین حال این صنعت  بین‌المللی‌ترین بخش اقتصادی و حتی سیاسی کشور محسوب می‌شود و اهمیت آن  وقتی بیشتر خود را نشان می‌دهد که بدانیم تجارت جهانی انرژی خصوصا نفت و  گاز با فاصله‌ای زیاد از سایر کالاها، تجهیزات و خدمات و حتی تجارت نظامی و  اسلحه مقام نخست را داراست. این بزرگی هم از تقاضای جهانی برای آن نشات  می‌گیرد که به این ترتیب نیاز بین‌المللی به این منابع هم کشورهای دارای  مخازن و ظرفیت‌های تولیدی را در جایگاه‌های تاثیرگذار سیاسی- اقتصادی قرار  می‌دهد و هم جهان را به آنها وابسته و وابسته‌تر می‌کند.

سید مهدی حسینی معاون اسبق وزارت نفت ایران، در مقاله ای نوشت: از سوی دیگر اما  در جامعه ملل همواره نوعی نگرانی از عدم عرضه کافی و به‌موقع این‌گونه  منابع به بازار مصرف را برمی‌انگیزد چند دلیل اصلی و مهمی موجب تعیین مسیر  تحولات بزرگ سیاسی- اقتصادی در همه دنیا و خصوصا مناطق دارای منابع انرژی  که خاورمیانه قلب آن محسوب می‌شود می‌گردد. این نگرانی‌ها حتی ساختارهای  خاص حکومتی همراه با تنظیم روابط اقتصادی- سیاسی دنیای مصرف را رقم زده و  در بیشتر موارد آنها را تحمیل می‌کند. بدیهی است در چنین فضایی که آینده  تحولات منطقه‌ای و جهانی متاثر از «عرضه انرژی» و تناسب آن با «تقاضای رشد  یابنده» بین‌المللی است نمی‌توان به این بخش بدون وجود یک استراتژی درازمدت  حرکت و بدون برنامه‌هایی که این مهم را از همه ابعاد شامل مانیتور کردن  دقیق و پیوسته روند رشد تقاضای جهانی، برنامه‌های ظرفیت‌سازی در بازار  رقابتی، سیر تحولات تکنولوژیکی و تاثیر آن بر معادله عرضه و تقاضا، انتخاب  ساختارهای علمی متناسب جهت مدیریت اداره توسعه صنعت، پیش‌بینی حرکت‌های  سیاسی- اقتصادی هر دو سوی بازار تولید و سوخت و ... پوشش دهد، به‌عنوان یک  بازیگر قوی و نقش‌آفرین از منافع ملی به نحو بهینه حراست کرد.

کتابی در مورد توسعه میادن نفت و گاز

کتاب زیر که توسط مرکز پژوهش های مجلس تهیه شده است به توسعه میادین نفت و گاز می پردازد که کتابی مفید و جامع است.

دریافت کتاب حجم: 3.18 مگابایت

ذخائر استراتژیک آمریکا

پیش از این مطالبی پیرامون ذخائر استراتژیک در اختیار علاقمندان قرار گرفته بود، یکی از کشورهایی که دارای ذخائر استراتژیک فراوان است، ایالات متحده آمریکا است. فایل زیر که توسط موسسه مطالعات بین المللی انرژی تهیه شده است، اطلاعات مفیدی در این زمینه ارائه کرده است.

دریافت سایز: 818 کیلوبایت

بحثی تکمیلی پیرامون ارزش حرارتی

ارزش حرارتی گاز طبیعی معمولا قبل از فراورش عددی بین 900 تا 1600 بی تی یو برای هر فوت مکعب گاز یا 0.9 تا 1.6 میلیون بی تی یو برای هر هزار فوت مکعب گاز است. این عدد بر اساس ترکیب گاز تولیدی یعنی درصد متان، اتان، پروپان و ... در آزمایشگاه قابل اندازه گیری است. بدین صورت که با مشخص شدن درصد هر یک از این اجزا و ضرب کردن آن در ارزش حرارتی هر یک از این گازها و نهایتا جمع ارزش حرارتی ترکیب های موجود در گاز این مقدار را محاسبه می کنند. اما همانطور که می دانیم گاز طبیعی موجود در بازار گازی فراورش شده است که ترکیبات سنگین تر (یعنی اجزا سنگین تر از بوتان) و همچنین ناخالصی های آن مانند آب، دی اکسید کربن و سولفید هیدروژن آن در کارخانه های خاص جدا می شوند لذا مقدار بی تی یو گاز طبیعی در همان محدوده 1000 بی تی یو در هر فوت مکعب قرار می گیرد. ذکر این نکته ضروری است که داشتن میزان بی تی یو بالاتر لزوما به معنی قیمت بالاتر گاز طبیعی نیست چرا که مقدار بالاتر این پارامتر می تواند به معنی حضور درصد بالاتر ترکیبات سنگین تر در گاز فروشی باشد. از آنجا که کشورها معمولا استانداردی برای گاز مصرفی خود دارند، میزان بالای ارزش حرارتی علی رغم ایجاد میزان حرارت بالاتر می تواند در بخش هائی (مثلا مصرف در بخش خانگی) ایجاد مشکل کند. لذا در قراردادهای گازی خریدار سعی می کند میزان ارزش حرارتی استانداردی برای گاز خریداری شده تعیین کند و در صورت نقض، فروشنده جریمه خواهد شد.

معرفی کتاب صنعت نفت و گاز به زبان غیر فنی

به تازگی کتابی تحت عنوان صنعت نفت و گاز به زبان غیر فنی منتشر شده است که می تواند برای علاقمندان به این حوزه بسیار مفید باشد.

این کتاب حاصل 32 کارگاه پژوهشی است که توسط 14 نفر از صاحبنظران و استادان نفت و گاز برای نخستین دوره دکتری اقتصاد نفت و گاز در دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی توسط مدیریت پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت با مدیریت اجرایی دکتر مسعود درخشان برگزار شده است. این کتاب که در 1000 صفحه با مقدمه دکتر محمدعلی عمادی مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت به چاپ رسیده است، اولین و جامع‌ترین کتابی است که مسائل صنعت نفت و گاز را بصورت دقیق اما غیرفنی برای دانشجویان اقتصاد، علوم سیاسی، مدیریت و حقوق بیان می کند.

معرفی کتاب حجم: 45.5 کیلوبایت

نمونه ای از قیمت های نشریه پلاتس

یکی از نشریات معتبر در حوزه ارائه قیمت های نفت و فرآورده های آن، نشریه پلاتس می باشد. این نشریه قدمتی بیش از 100 سال دارد و سازوکار گزارش های پلاتس به این صورت است که با دریافت قیمت های مختلف مبادلاتی از طریق واسط های مختلف در کل دنیا، به ارائه قیمت می پردازد. در آینده، مطلب دقیق تری در این زمینه از طریق وب سایت ارائه خواهد شد.

در اینجا، نمونه ای از این نشریه ارائه شده است که قابل دریافت است.

نمونه ای از نشریه پلاتس سایز: 211 کیلوبایت

گاز طبیعی و امنیت ملی (ایران- روسیه- قطر)

ارتباط سیاست و انرژی، همواره موضوعی مورد اتفاق اندیشمندان بوده است. جایگاه برجسته ایران، روسیه و قطر در حوزه گاز طبیعی سبب شده است که این سه کشور علی رغم ارتباطات و تعاملات سیاسی در برخی از موارد، دچار چالش های متعددی در حوزه حفظ امنیت کشورشان از طریق ابزار انرژی باشند. با توجه به جایگاه رو به گسترش گاز طبیعی در حوزه انرژی به دلایل گوناگون، این چالش ها که گاه رنگ و بوی جدی تری در بازار رقابت به خود می گیرد، موضوع پژوهش های بسیاری بوده است.  در مقاله ای که در لینک زیر قابل دسترسی است به این مهم، به صورت گذرا پرداخته شده است.

دریافت سایز: 3.03 مگابایت

البته مقاله دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که از طریق پیوند زیر قابل دسترسی است: 

http://isrjournals.ir/fa/political-economy-farsi/1045-special-article-farsi18.html

آشنایی با حسابداری نفت و گاز با تمرکز بر بیع متقابل

همانگونه که قبلا نیز بیان شده بود، مسائلی مالی و حسابداری نفت و گاز دارای پیچیدگی های خاصی است که معمولا محل نزاع و دعاوی حقوقی قرار می گیرد. متاسفانه به دلیل فقر منابع در این حوزه، پژوهشگران این حوزه، دچار مشکلاتی هستند. پیش از این کتابی در زمینه حسابداری بیع متقابل معرفی شده بود. پاورپوینت زیر، ارائه کلاسی معرفی سرفصل های این حوزه است  که می تواند به عنوان مقدمه ای در این حوزه تلقی گردد.

دریافت سایز: 352 کیلوبایت

معرفی کتاب حقوق مشتقات

مشتقات و بازار آتی ها در طی سال های اخیر، گستردگی و رونق بسیار یافته است. بررسی ابعاد گوناگون این موضوع اهمیت بسیار دارد. متاسفانه فقر شدید منابع و متخصصین در این حوزه در ایران به شدت احساس می شود. به جز معدود کتابهایی که تنها به مسائل مالی و اقتصادی آن می پردازند، ابعاد حقوقی آن مورد بررسی قرار نگرفته است. هر چند در حوزه ابعاد فقهی مسائل آتی ها در طی چند سال گذشته کوشش هایی صورت گرفته است که می توان به  کتاب های اساتید محترم دکتر موسویان و دکتر معصومی نیا اشاره کرد ولی به هیچ وجه، حجم و عمق این کتابها به اندازه ای نیست که پاسخگوی علاقمندان و مسئولین اجرایی باشد. 

یکی از بهترین کتابهای حقوقی تالیف شده در حوزه حقوق مشتقات که مربوط به رساله دکتری آقای پیگلو (Michael Peglow) در دانشگاه آکسفورد است که در قالب کتابی تحت عنوان The Law of Financial Futures منتشر شده است. متاسفانه این کتاب در ایران نیز به سختی یافت می شود ولی برخی از صفحات آن قابل مطالعه از طریق اینترنت است.

بورس نفت و راهکارهای ایجاد آن در ایران

بازارهای نفت خام و مسائل مربوط به آن از گستردگی و پیچیدگی بسیاری برخوردار است مطرح شدن انواع قراردادهای فیوچرز، فورواردز، سوآپ و آپشن و سایر قراردادهای آتی ها در بازار نفت، حضور بورس های قدرتمند را طلب می کند. در طی سال های اخیر راه اندازی بورس نفت در ایران با ملاحظات فقهی و مالی اسلامی آن توسط اندیشمندان و دست اندرکاران بسیاری مورد بررسی قرار گرفته است. در گزارش زیر که به همت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی تهیه شده است به کلیات این مقوله پرداخته شده است. 

بورس نفت و راهکارهای آن در ایران سایز: 402 کیلوبایت

معرفی کتاب بیداری اسلامی و اقتصاد سیاسی نفت خاورمیانه

ارتباط سیاست و نفت، همواره یکی از مسائلی بوده است که مورد توجه اندیشمندان گوناگون قرار گرفته است. مقوله بیداری اسلامی و مسائلی نفتی خاورمیانه در طی ماه های اخیر یکی از پرمناقشه ترین مباحث در این زمینه است. یکی از کتابهایی که به این موضوع می پردازد کتاب بیداری اسلامی و اقتصاد سیاسی نفت خاورمیانه به قلم دکتر سعید میرترابی است که انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام آن را منتشر نموده است. 

در معرفی این کتاب آمده است.

پژوهش حاضر تلاش کرده ریشه‌ها و عوامل بروز قیام‌های مردمی در کشورهای عرب خاورمیانه را با رجوع به ژرف‌ترین مناسبات موجود در جوامع منطقه از منظر اقتصاد سیاسی نفت مورد بررسی قرار دهد. این بررسی، الزاماً در سه سطح داخلی، منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای صورت پذیرفته است. این نوع نگاه، تصویری کلان از مختصات و ویژگی‌های اقتصاد سیاسی نفت در کشورهای خاورمیانه ارائه می‌کند و می‌تواند برای مطالعه وضعیت منطقه حتی صرف نظر از پیوند آن با موج حرکت‌های مردمی موجود مفید باشد. هم همین نوع نگاه در بحث درباره شرایط بازار نفت حاکم بوده است. به این معنا که در این بخش نیز تلاش بر آن بوده که بر پایه الگوهای نظری موجود، تصویری از وضعیت کنونی بازار نفت و نیروها وعوامل تأثیر گذار در آن ارائه شود. در ادامه شیوه اثرگذاری قیام‌های مردمی درمنطقه بر معادلات بازار نفت جهان مورد بررسی قرار گرفته است. در واقع این اثر تلاش کرده است تصویری کلان از مختصات اقتصاد سیاسی نفت در خاورمیانه از جنبه‌های مختلف شامل سیر تحولات تاریخی مرتبط، تحلیل شرایط اقتصاد سیاسی نفت در داخل کشورهای منطقه و جایگاه خاورمیانه در معادلات بازار نفت جهان ارائه کند. در عین حال کتاب به رابطه تعاملی تحولات در هر حوزه با پدیده قیام‌های مردمی کشورهای منطقۀ خاورمیانه وشمال آفریقا توجه داشته است. بنابراین با توجه به رویکرد کتاب در بررسی بنیادی موضوعات مرتبط با اقتصاد سیاسی نفت در خاورمیانه و با عنایت به اهمیت پدیده قیام‌های مردمی در منطقه نفت خیز خاورمیانه وشمال آفریقا، این اثر می‌تواند در مطالعه دروس مرتبط با مسائل نفت در رشته‌های علوم سیاسی و مطالعات منطقه‌ای مفید واقع شود.  

کتاب روش‌های مالی و حسابداری در قراردادهای نفتی و بیع متقابل

مسائل مالی و حسابداری قراردادهای نفت و گاز یکی از مهم ترین مسائلی است که باید در حوزه قراردادهای نفت و گاز مورد بررسی و توجه قرار گیرد. متاسفانه کتابها و منابع مناسبی در این زمینه به زبان فارسی وجود ندارد. از معدود کتابهایی که به این مسائل می پردازد می توان به کتاب روش‌های مالی و حسابداری در قراردادهای نفتی و بیع متقابل به نویسندگی مهندس مسعود زهدی اشاره کرد. 

جلدهای اول و دوم این کتاب به مباحث مربوط به روش های حرفه ای مالی، حسابداری و اقتصادی متداول در قراردادهای نفتی در سراسر جهان و انطباق آنها با مفاد قراردادهای بیع متقابل اختصاص یافته است؛ به گونه ای که مطالعه آنها می تواند در ایجاد زبان مشترک میان کارفرمایان و پیمانکاران طرف قرارداد در دوره اعتبار قرارداد، روش های صحیح تسویه حساب و اختتام حساب های پروژه ها، شتاب بخشی به روند مراحل تحویل پروژه ها، جلوگیری از پدید آمدن دعاوی مالی و حقوقی پیچیده، حفظ منافع توافق شده در قراردادها و به طور کلی ممانعت از بروز مشکلات متنوع هنگام و پس از اجرای پروژه نقش مهمی ایفا کند.

این کتاب را می توانید از طریق انتشارات بهجت تهیه نمایید. هر چند که مطالب این کتاب هم جامع نیست ولی می تواند به عنوان منبع مقدماتی در این زمینه محسوب شود.

نظرات موافقین و مخالفین بیع متقابل

همانگونه که پیش از این بیان شد، بیع متقابل مرسوم ترین نوع قراردادهای نفتی در ایران است که البته همواره با انتقاداتی از سوی صاحب نظران روبه رو بوده است. در ادامه به برخی از این انتقادات و نظرات مخالف و مدافع در این نوع قراردادها پرداخته می شود.

1-   با وجود این­که احتمال وجود نفت در ایران بالاست ولی شرکت­های خارجی «حق ریسک» می­گیرندکه در محاسبه هزینه ارائه خدمات و سرمایه­گذاری لحاظ می­شود و مبلغ آن خصوصاً در حوزه­های مشترک، بالا است.

پاسخ: به طور کلی ریسک به دو عامل سرمایه­گذاری و احتمال عدم موفقیت پروژه باز می­گردد؛ اما تثبیت بیش از پیش موقعیت ایران در سطح جهان و نیز سیاست­های تنش­زدایی دولت، اعتبار بین­المللی کشور را ارتقاء داده و طبق گزارش­های رتبه بندی صندوق بین­المللی پول، کاهش درجه ریسک سرمایه­گذاری در ایران اعلام شده است. در نتیجه مسلماً در برخی از موارد حق ریسک پرداختی به طرف خارجی باید کمتر از گذشته باشد. در مورد ریسک دوم نیز، هر دلیلی که منجر به عدم تولید از میدان مذکور شود بازپرداخت سرمایه­گذار را به تعویق می­اندازد. برای روشن­تر شدن شدن مطلب باید گفت که توسعه­دهنده میدان نفتی با چهار نوع ریسک عدم موفقیت پروژه مواجه است:

ریسک اول، ریسک مخزن است؛ یعنی پیمانکار باید به هدف­هایی که تضمین کرده برسد. مثلاً تضمین کرده به 160 هزار بشکه دست پیدا کند، حال اگر مخزن جواب ندهد و به جای 160 هزار بشکه 100 هزار بشکه تولید شود، بلافاصله 60 درصد از کل بازپرداخت پیمانکار قطع می­شود.

ریسک دوم، ریسک ضروری است؛ یعنی اگر میدان با بمباران، زلزله و یا هر اتفاق دیگری مواجه شود باز پرداختی به پیمانکار صورت نمی­گیرد، حتی اگر 99 یا 100 درصد کار انجام شده باشد.

ریسک سوم، ریسک قیمت تمام شده کار است مثلاً در دارخوین سقف هزینه مورد توافق 548 میلیون دلار تعیین شده، حال اگر به هر دلیلی هزینه کار به 600 میلیون دلار برسد، فقط 548 میلیون دلار از آن بازپرداخت می­شود ولی اگر هزینه تمام شده کمتر باشد شرکت ملی نفت، مجاز به باز پرداخت رقم کمتر است.

ریسک چهارم: ریسک چهارم، ریسک زمان است، یعنی اگر قرار باشد مرحله اول دارخوین 34 ماهه تحویل داده شود آن­گاه طولانی شدن این دوره، نرخ بازگشت سرمایه شرکت خارجی را کاهش می­دهد.

دلایل نوسان قیمت نفت

نوسانات قیمت کالاها، همواره یکی از مهم ترین مسائلی بوده است که اندیشمندان و پژوهشگران حوزه اقتصاد را به خود مشغول ساخته است و از سوی دیگر سیاستگذاران اقتصاد نیز، در تلاشند تا حد امکان این نوسانات را کنترل کنند. نکته جالب توجه این است که از سویی وجود نوسانات در بازار مفید بوده و از سوی دیگر می تواند مشکل آفرین باشد.

با توجه به اهمیت حوزه انرژی به ویژه نفت و گاز در جامعه امروز، نوسانات قیمت نفت و تلاش برای کنترل آن، اهمیت بیشتری یافته است و تاکنون پژوهش های گسترده ای در این زمینه انجام شده است. بررسی علل، آسیب ها و فرصت ها، راهکارهای سیاستی و اجرایی مقابله با این پدیده، یکی از دغدغه های اساسی دولت ها بوده است. 

در پژوهشی که آقای لینچ (2002) تحت عنوان Causes of Oil Price Volatility انجام داده است ضمن بررسی مقوله نوسانات قیمت نفت، به این نتیجه می رسد که نمی توان نوسانات را به طور کامل کنترل کرد هر چند که با راهکارهایی می توان آن را به حداقل رساند. از جمله پیشنهادات ایشان، پاسخ سریع اوپک به نیاز بازار، افزایش اطلاعات از نظر کمی و کیفی و همچنین استفاده از ذخائر استراتژیک است البته خود ایشان در همین مقاله بیان می دارند که به دلیل اینکه ساختار اوپک دارای مشکلات و چالش هایی است اوپک نیز در چندین مرحله در امر قیمتگذاری، تعیین سهم اعضا و اجرایی سازی آن دچار مشکل می باشد لذا همین امر بر پیچیدگی های کنترل نوسانات قیمت نفت می افزاید.

پاورپوینت زیر، گزارش ارائه این مقاله می باشد.

Causes of Oil Price Volatility سایز: 260 کیلوبایت

معرفی کتاب اقتصاد انرژی- پل استیوینس

چکیده کتاب

در این مقدمه سعی شده است که موضوع اقتصاد انرژی از طریق انگاره‌های  ساده‌ای که اقتصاد بر آنها بنا شده است بررسی شود. تقاضای نامحدود برای انرژی (حداقل در تعریف) به این معنا است که منابع انرژی کمیاب هستند. موضوع حایز اهمیت در بخش تقاضا نحوه تخصیص منابع کمیاب و پیامدهای ناشی از این تخصیص است. بخش 2 به موضوعات مرتبط با تقاضای انرژی اختصاص یافته است. در بخش 2.2 موضوعات مرتبط با صرفه‌جویی‌های تقاضا مطرح می‌شود. در این بخش به ویژه به این موضوع پرداخته می‌شود که چرا صرفه‌جویی با استفاده از ابزارهای بازار دست یافتنی نیست. بنابراین تقاضای به ظاهر نامحدود برای انرژی تشدید می‌شود. در بخش 2.3 به برخی از مطالعات فراوان در زمینه مدل‌سازی انرژی پرداخته می‌شود. قرار گرفتن این بخش در زیر مجموعه موضوعات تقاضا این حقیقت را منعکس می‌کند که بسیاری از مدل‌سازی‌ها در حوزه انرژی در بخش تقاضا است. این مسئله ناشی از روش‌شناسی خوب بخش تقاضا و دسترسی بهتر به داده‌های این بخش است. به هر حال در ادامه این بخش، مدل‌سازی سایر بخش‌های انرژی شامل عرضه و بازار نیز بررسی می‌گردد.

گام بعدی پس از تقاضای انرژی در نظر گرفتن بعد منبع است. از این‌رو در فصل 3 موضوعات مخلتف سمت عرضه ملاحظه می‌شود. در این بخش اقتصاد منابع پایان‌پذیر به طور ویژه مورد توجه قرار می‌گیرد (که به نظر نویسنده یکی از نمونه‌های کاربرد اشتباه تئوری‌های اقتصادی بدون توجه به واقعیات است). موضوعات دیگری که در مسایل سمت عرضه به آن پرداخته شده است مسایل مالی و هزینه‌هااست. حمل و نقل انرژی نیز در این بخش مورد توجه قرار گرفته است.

کمیابی انرژی که از تقاضای نامحدود آن ناشی می‌شود مسئله انتخاب را امری اجتناب‌ناپذیر می‌سازد. در سه بخش بعدی -4.1 بازیگران بازار،4.2 بازارها و قیمت‌ها، 4.3 بازارها در برابر دولت‌ها – جنبه‌های مختلف نقش بازار در حل مسئله انتخاب مورد توجه قرار می‌گیرد. در نهایت، بخش 5 به جنبه خاصی از اقتصاد انرژی، یعنی نقش اقتصاد انرژی در کشورهای در حال توسعه اختصاص دارد.

این کتاب توسط آقایان طاهری فرد، حسینی و دهنوی ترجمه و در انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام به چاپ رسیده است. برای تهیه کتاب به پیوند مراجعه کنید.

معرفی کتاب حقوق قراردادهای بین‌المللی نفت - مسعود امانی

 چکیده کتاب

 سعی و هدف کتاب حاضر بر آن است که با بررسی قراردادهایی که تاکنون در حیطه اکتشاف و استخراج نفت در عرصه بین‌المللی منعقد شده است، تبیین نماید آنچه در قراردادهای نفتی به تبع آن در حقوق نفت که در عرصه بین‌المللی بیشتر زاییده استنباط داوران است، اهمیت دارد، توجه به چارچوب از پیش تعیین شده آن نیست، بلکه مجموعه‌ای از شروط مالی و حقوقی قرارداد است که عمدتاً در مذاکرات فیمابین حسب شرایط و مقتضیات حاکم بر جذب سرمایه‌گذاری خارجی تعیین می‌شود. برای این منظور با بررسی ماهیت و آثار حقوقی قراردادهای بین‌المللی نفت در کشورهایی که مالکیت نفت در آنها متعلق به دولت است، بدنبال پاسخی برای این پرسش هستیم که آیا از حیث ماهیت حقوقی واقعاً تفاوتی میان انواع مختلف قراردادهای نفتی وجود دارد یاخیر؟ همچنین با بررسی فقهی ماهیت و آثار قراردادهای نفتی بین‌المللی نیز بر آنیم تا میزان سازگاری این قراردادها را با موازین فقهی مشخص نماییم. بطور خلاصه بر آنیم تا ضمن تحلیل ماهیت حقوقی این قراردادها بر اساس ضوابط و ساختارهای حقوق ملی به این پرسش ها پاسخ دهیم که آیا اصولاً تفاوتی در ماهیت حقوقی این قراردادها و آثار آن وجود دارد؟ آیا ماهیت حقوقی این قراردادها با توجه به مبانی فقه قابل توجیه است؟   وآیا با توجه به نظام حقوقی مالکیت نفت و تبعاٌ نقش ویژه دولت در آنها می‌توان این قراردادها را از گروه قراردادهای اداری دانست؟