آشنایی با رشته ی دکتری اقتصاد نفت و گاز

با توجه به ضرورت تاسیس رشته های جدید مرتبط با حوزه نفت و گاز و انرژی در ایران، در طی سالهای اخیر، اقبال عمومی و دانشگاه ها به این امر بسیار زیاد شده است . یکی از رشته های دیگری که به این موضوع می پردازد رشته دکتری اقتصاد نفت و گاز است . این رشته نیز به لحاظ محتوایی با رشته مدیریت قراردادهای بین المللی نفت و گاز قرابت زیادی دارد ولی در هر صورت از نظر موضوع رساله دکتری با یکدیگر متفاوت خواهند بود. لذا ممکن است از نظر آیین نامه ابلاغی وزارت علوم، این دو رشته با یکدیگر چندان متفاوت نباشند ولی در کل می توان این رشته را نیز به علاقمندانی که کمتر به موضوعات و مباحث حقوقی نفت و گاز علاقه مندند ولی می خواهند در زمینه مسائل نفت و گاز ادامه تحصیل دهند پیشنهاد کرد.

آیین نامه و دستورالعمل محتوایی و اجرایی این رشته را می توانید از لینک زیر دریافت کنید.

دریافت فایل سایز: 707 کیلوبایت

بورس نفت و راهکارهای ایجاد آن در ایران

بازارهای نفت خام و مسائل مربوط به آن از گستردگی و پیچیدگی بسیاری برخوردار است مطرح شدن انواع قراردادهای فیوچرز، فورواردز، سوآپ و آپشن و سایر قراردادهای آتی ها در بازار نفت، حضور بورس های قدرتمند را طلب می کند. در طی سال های اخیر راه اندازی بورس نفت در ایران با ملاحظات فقهی و مالی اسلامی آن توسط اندیشمندان و دست اندرکاران بسیاری مورد بررسی قرار گرفته است. در گزارش زیر که به همت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی تهیه شده است به کلیات این مقوله پرداخته شده است. 

بورس نفت و راهکارهای آن در ایران سایز: 402 کیلوبایت

معرفی کتاب بیداری اسلامی و اقتصاد سیاسی نفت خاورمیانه

ارتباط سیاست و نفت، همواره یکی از مسائلی بوده است که مورد توجه اندیشمندان گوناگون قرار گرفته است. مقوله بیداری اسلامی و مسائلی نفتی خاورمیانه در طی ماه های اخیر یکی از پرمناقشه ترین مباحث در این زمینه است. یکی از کتابهایی که به این موضوع می پردازد کتاب بیداری اسلامی و اقتصاد سیاسی نفت خاورمیانه به قلم دکتر سعید میرترابی است که انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام آن را منتشر نموده است. 

در معرفی این کتاب آمده است.

پژوهش حاضر تلاش کرده ریشه‌ها و عوامل بروز قیام‌های مردمی در کشورهای عرب خاورمیانه را با رجوع به ژرف‌ترین مناسبات موجود در جوامع منطقه از منظر اقتصاد سیاسی نفت مورد بررسی قرار دهد. این بررسی، الزاماً در سه سطح داخلی، منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای صورت پذیرفته است. این نوع نگاه، تصویری کلان از مختصات و ویژگی‌های اقتصاد سیاسی نفت در کشورهای خاورمیانه ارائه می‌کند و می‌تواند برای مطالعه وضعیت منطقه حتی صرف نظر از پیوند آن با موج حرکت‌های مردمی موجود مفید باشد. هم همین نوع نگاه در بحث درباره شرایط بازار نفت حاکم بوده است. به این معنا که در این بخش نیز تلاش بر آن بوده که بر پایه الگوهای نظری موجود، تصویری از وضعیت کنونی بازار نفت و نیروها وعوامل تأثیر گذار در آن ارائه شود. در ادامه شیوه اثرگذاری قیام‌های مردمی درمنطقه بر معادلات بازار نفت جهان مورد بررسی قرار گرفته است. در واقع این اثر تلاش کرده است تصویری کلان از مختصات اقتصاد سیاسی نفت در خاورمیانه از جنبه‌های مختلف شامل سیر تحولات تاریخی مرتبط، تحلیل شرایط اقتصاد سیاسی نفت در داخل کشورهای منطقه و جایگاه خاورمیانه در معادلات بازار نفت جهان ارائه کند. در عین حال کتاب به رابطه تعاملی تحولات در هر حوزه با پدیده قیام‌های مردمی کشورهای منطقۀ خاورمیانه وشمال آفریقا توجه داشته است. بنابراین با توجه به رویکرد کتاب در بررسی بنیادی موضوعات مرتبط با اقتصاد سیاسی نفت در خاورمیانه و با عنایت به اهمیت پدیده قیام‌های مردمی در منطقه نفت خیز خاورمیانه وشمال آفریقا، این اثر می‌تواند در مطالعه دروس مرتبط با مسائل نفت در رشته‌های علوم سیاسی و مطالعات منطقه‌ای مفید واقع شود.  

امنیت انرژی و تحولات بازارهای آینده نفت و گاز

همواره امنیت انرژی یکی از مهم ترین و جنجالی ترین مباحثی بوده است که عرصه انرژی را با مباحث سیاسی، اقتصادی، امنیتی و حتی نظامی پیوند داده است. صاحبنظران برجسته ای در این حوزه به اظهار نظر پرداخته اند. دکتر مسعود درخشان به عنوان یکی از مهم ترین فعالان عرصه اقتصاد انرژی است. ایشان در مقاله ای به بررسی امنیت انرژی و بازارهای آینده نفت و گاز پرداخته اند. مقاله ایشان را می توانید در نشریه راهبرد شماره پاییز 91 مشاهده فرمایید که حاوی نکات بسیار جالب توجهی است. 

در چکیده این مقاله امده است:

امکان پذیری بهره برداری تجاری از ذخایر نفت و گاز نامتعارف مانند شیل های نفتی و شیل های گازی ابعاد جدیدی در مساله امنیت انرژی مطرح کرده است. سیاست سرمایه گذاری کشورهای بزرگ مصرف کننده نفت خام در اکتشاف، توسعه و تولید در کشورهای صاحب ذخایر بزرگ به منظور تامین امنیت عرضه نفت خام مورد نیاز، ناکارایی خود را نشان داده است. وابستگی فزاینده اروپا به نفت و گاز روسیه در میان مدت و بلندمدت به همراه رویکرد جدید خاورمیانه به ویژه پنج کشور بزرگ تولیدکننده نفت در خلیج فارس به بازار رو به رشد چین و سیاست های تهاجمی تولید و صادرات LNG توسط قطر از عوامل کلیدی امنیت انرژی در آینده است. برنامه های توسعه شبکه خطوط لوله در امریکا، کانادا، روسیه، آسیای مرکزی و اروپا که نقش مهمی در بازار های منطقه ای و جهانی نفت و گاز ایفا خواهد کرد، می تواند امنیت عرضه انرژی را در آینده تحت تاثیر قرار دهد. نتیجه گیری پایانی مقاله این است که علی رغم آمارهای خوشبینانه از توازن عرضه و تقاضای نفت و گاز متعارف در میان مدت و بلندمدت (2035)، کشورهای مصرف کننده به ویژه اقتصاد رو به رشد چین در معرض عدم امنیت عرضه انرژی در بلندمدت قرار دارند.

کتاب روش‌های مالی و حسابداری در قراردادهای نفتی و بیع متقابل

مسائل مالی و حسابداری قراردادهای نفت و گاز یکی از مهم ترین مسائلی است که باید در حوزه قراردادهای نفت و گاز مورد بررسی و توجه قرار گیرد. متاسفانه کتابها و منابع مناسبی در این زمینه به زبان فارسی وجود ندارد. از معدود کتابهایی که به این مسائل می پردازد می توان به کتاب روش‌های مالی و حسابداری در قراردادهای نفتی و بیع متقابل به نویسندگی مهندس مسعود زهدی اشاره کرد. 

جلدهای اول و دوم این کتاب به مباحث مربوط به روش های حرفه ای مالی، حسابداری و اقتصادی متداول در قراردادهای نفتی در سراسر جهان و انطباق آنها با مفاد قراردادهای بیع متقابل اختصاص یافته است؛ به گونه ای که مطالعه آنها می تواند در ایجاد زبان مشترک میان کارفرمایان و پیمانکاران طرف قرارداد در دوره اعتبار قرارداد، روش های صحیح تسویه حساب و اختتام حساب های پروژه ها، شتاب بخشی به روند مراحل تحویل پروژه ها، جلوگیری از پدید آمدن دعاوی مالی و حقوقی پیچیده، حفظ منافع توافق شده در قراردادها و به طور کلی ممانعت از بروز مشکلات متنوع هنگام و پس از اجرای پروژه نقش مهمی ایفا کند.

این کتاب را می توانید از طریق انتشارات بهجت تهیه نمایید. هر چند که مطالب این کتاب هم جامع نیست ولی می تواند به عنوان منبع مقدماتی در این زمینه محسوب شود.