واکاوی قراردادهای بیع متقابل از مهم ترین دغدغه های چند سال اخیر سیاستگذاران و مجریان حوزه اقتصاد و قراردادهای بین المللی نفت و گاز بوده است. دکتر مسعود درخشان که سالهای سال است عمر خود را در صنعت نفت ایران به تجربه تبدیل کرده است، درگفتگوی تفصیلی خود با اقتصاد پرس، معتقد است که شرایط امروزصنعت نفت ایران قراردادهای خاص خود را می طلبد.
دکتر درخشان که از منتقدان به نام قراردادهای بیع متقابل محسوب می شود قرار است تیمی از بهترین های صنعت نفت را دورهم جمع کند و دوباره این قراردادها را مورد تجدید نظراساسی از نظر تئوری وعملی قرار دهند.در این مصاحبه ، دکتر درخشان طی سخنانی اجمالی بر لزوم مرور دوباره قراردادهای بیع متقابل تاکید می کند .....
به نظر شما بازنگری در قراردادهای نفتی باید تابع چه شرایطی باشد؟
قراردادهای نفتی بحثی پیچیده و مشکل است و بازنگری در آنها مساله ای نیست که با چند جلسه بحث و گفت و گو حل شود بلکه تجربه ثابت کرده این قراردادها باید به طور مستمر با اوضاع و احوال کشور و حتی جهان مورد بازنگری و مطابقت قرار گیرد.
انعطاف پذیری در قراردادهای نفتی لزوم کار تیم های مذاکره کننده است و تیم های مذاکره کننده در قراردادهای نفتی افرادی هستند متخصص که در هنگام مذاکره کاملا تمام جوانب کار و منافع ملی کشور و مصلحت عمومی را مد نظر قرار می دهند اما نکته مهم اینجاست که یک تیم مذاکره کننده وقتی می توانددر مذاکراتش خوب عمل کند که تیم مطالعه کننده از پشت سر آنها را مورد پشتیبانی قرار دهد.
به عبارتی دیگر، در قراردادها باید تیم پشتیبان کننده یا همان تیم تفکر دقیقا منافع ملی را مشخص کند و حتی برای جذب سرمایه گذار یا تیم مقابل امتیازاتی را هم بنابر مصالح ملی کشور یا همان منافع عمومی راتعیین کند که تیم مذاکره کننده بتواند بعضی وقتها امتیازاتی را آگاهانه به تیم روبرو بدهد و به نوعی آنها را نمک گیرکند.
آقای دکتر از زمان تولد قراردادهای بیع متقابل تاکنون سه دوره این قراردادها مورد بازنگری قرار گرفته اند که تاکنون درهیچ یک از این دوره ها کارشناسان به یک توافق و اجماع کلی نرسیده اند چرا ؟
بله درست است ، مذاکره و انعقاد قراردادهای صنعت نفت و گاز امری کاملا فنی بوده که نیازمند اجماع کارشناسی است ودر بسیاری از موارد از زمان تولد این قراردادها، تاکنون کارشناسان سه دوره نسبت به مرور و تجدید نظر در این نوع از قراردادها به مذاکره نشسته اند که در هیچ دوره ای نتوانسته اند به یک نتیجه کلی برسند. درحالیکه هرچقدر هم این کارشناسان سرسخت باشند بازهم می توان بین نظرات همگرایی ایجاد کرد.چرا که استفاده از متخصصان در مذاکرات بسیار ضروری است.